Awstraliýada yssy tomus boldy we Uly Barýer rifindäki merjenler irki stres alamatlaryny görkezýärler. Dünýädäki iň uly merjen rif ulgamyny dolandyrýan ygtyýarlyklar ýakyn hepdelerde ýene bir akartma hadysasyna garaşýarlar - eger şeýle bolsa, şondan bäri altynjy gezek bolar 1998-nji ýylda suwuň temperaturasynyň ýokarlanmagy köp sanly deňiz jandarlarynda ýaşaýan merjenleriň köpüsini ýok etdi. Merjen. Merjenleriň kesel we ölüme has ýygy täsirini ýetirýän bu akartma hadysalarynyň üçüsi diňe soňky alty ýylda bolup geçdi. Merjenler aşa we uzak wagtlap dowam edýän ýylylyk stresleri, dokumalarynda ýaşaýan suwotulary kowýarlar we düýbünden ak bolýar. Bu, başpena we iýmit üçin merjen gaýalaryna bil baglaýan müňlerçe balyk, gyrgyç we beýleki deňiz görnüşlerine zyýanly täsir edip biler. Merjeniň tizligini peseltmek üçin. ummanyň gyzmagy netijesinde ýüze çykýan akartma, käbir alymlar çözgüt tapmak üçin asmana seredýärler. Aýratynam, buluda seredýärler.
Bulutlar diňe bir ýagyşdan ýa-da gardan başga-da köp zat getirýär. Günüň dowamynda bulutlar Gün şöhlesiniň Eartherden kosmosa gaýdyp gelýän ägirt parazollar ýaly hereket edýär. Deňiz stratokumulus bulutlary aýratyn möhümdir: pes belentliklerde, galyň we 20 töweregi tropiki ummanyň göterimi, aşaky suwy sowadýar. Şonuň üçin alymlar gün şöhlesiniň has köp bolmagy üçin fiziki aýratynlyklarynyň üýtgedilip bilinjekdigini ýa-da ýokdugyny öwrenýärler. Uly barýer rifinde merjen koloniýalaryna käbir zerur ýeňillikler berler diýip umyt edilýär gitdigiçe ýygy-ýygydan ýylylyk tolkunlary. utöne global sowadyşa gönükdirilen has jedelli taslamalar hem bar.
Düşünjäniň aňyrsyndaky pikir ýönekeý: şöhlelenmesini ýokarlandyrmak üçin ummanyň üstündäki bulutlara köp mukdarda aerozol atyň. Alymlar uçarlaryň yzlaryna meňzeýän gämiler tarapyndan galan hapalanan ýollardaky bölejikleriň bar bolan ýagtylygy berip biljekdigini onlarça ýyl bäri bilýärler. bulutlar. Munuň sebäbi bu bölejikler bulut damjalary üçin tohum döredýär;bulut damjalary näçe kiçi bolsa, şonça-da bulutyň Eartheri urmazdan we gyzdyrmazdan ozal gün şöhlesini şöhlelendirmek ukyby has gowy.
Elbetde, hapalaýjy aerozollary bulutlara atmak global ýylylyk meselesini çözmek üçin dogry tehnologiýa däl. Merhum Iňlis fizigi Jon Latham 1990-njy ýylda deňiz suwunyň bugarmagyndan duz kristallaryny ulanmagy teklip edipdi. Deňiz köp, ýumşak we esasanam Mugt. Edinburg uniwersitetiniň in engineeringenerçilik we dizaýn bölüminiň işgäri, kärdeşi Stiwen Salter soňra ummanlary ýüzüp, suw sorup, bulutlara gowy duman sepip biljek 1500 töweregi uzakdan dolandyrylýan gaýyk flotuny ýerleşdirmegi teklip etdi. parnik gazlarynyň zyňyndylary artýarka, Latham we Salter-iň adaty bolmadyk teklibine gyzyklanma hem artýar. 2006-njy ýyldan başlap bu jübüt, Okean buludyny ýagtylandyrmak taslamasynyň çäginde Waşington uniwersiteti, PARC we beýleki guramalaryň 20 töweregi hünärmeni bilen hyzmatdaşlyk edýär. (MCBP). Taslama topary indi okeanyň üstündäki pes, tüýdükli stratokumulus bulutlaryna bilkastlaýyn deňiz duzuny goşmagyň planetada sowadyjy täsir edip biljekdigini öwrenýär.
2018-nji ýyldan bäri MCBP-ni dolandyrýan Sietldaky Waşington uniwersitetiniň atmosfera alymy Sarah Doherti, Demirgazyk we Günorta Amerikanyň günbatar kenarlarynda we merkezi we günorta Afrikada bulutlar ýagtylmaga meýilli bolup görünýär diýdi. Bulutlar Suw damjalary tebigy emele gelýär Doherti duz däneleriniň töwereginde çyglylyk ýygnananda, bulutlaryň şöhlelendiriji güýjüni artdyryp biler. Doherti aýtdy. Iň oňat ýerleriň üstünden uly bulut örtügini dünýäniň 5% sowadyp biler. Kompýuter simulýasiýalary teklip edýär. "Deňiz duz bölejiklerini gaty az masştabda bulutlara öwürmek boýunça geçirilen gözleglerimiz, modelleriň gowulaşmagyna sebäp bolup biljek esasy fiziki proseslere has çuňňur düşünmäge kömek eder" -diýdi. Prototip enjamynyň kiçi göwrümli synaglary 2016-njy ýylda Kaliforniýa ştatynyň Montereý aýlagynyň golaýynda başlamalydy, ýöne eksperimentiň daşky gurşawa ýetirjek täsirine maliýe ýetmezçiligi we köpçüligiň garşylygy sebäpli yza süýşürildi.
Doherti: "Biz okeanyň bulutlarynyň ýagtylygyny klimata täsir edýän islendik göwrümde gönümel synamaýarys" -diýdi. Şeýle-de bolsa, tankytçylar, şol sanda daşky gurşaw toparlary we Karnegi Howany Dolandyryş Başlangyjy ýaly wagyz-nesihat toparlary, kiçijik bir synagyň hem bilgeşleýin täsir edip biljekdiginden gorkýarlar. çylşyrymly tebigaty sebäpli howa. "Muny sebit derejesinde we gaty çäkli derejede edip bilersiňiz diýen pikir ýalňyşlyk diýen ýaly, sebäbi atmosfera we umman başga ýerlerden ýylylyk getirýärdi" -diýip, professor Reý Pýer Humbert aýtdy. Oksford uniwersitetinde fizika. Şeýle hem tehniki kynçylyklar bar. Bulutlary ygtybarly ýagtylandyryp bilýän pürküjini ösdürmek aňsat iş däl, sebäbi deňiz suwy duzuň köpelmegi bilen ýapylýar. Bu kynçylygy çözmek üçin MCBP Armand Neukermansyň kömegini aldy. Hewlett-Packard we Xerox-da pensiýa çykýança işleýän asyl inkjet printerini oýlap tapyjy. Bil Geýtsiň we beýleki tehnologiýa pudagynyň weteranlarynyň maliýe goldawy bilen Neukmans häzirki wagtda dogry ölçegdäki duzly damjalary partlap bilýän burunlary taýýarlaýar (120 - 400 nanometr) diametri) atmosfera girýär.
MCBP topary açyk synag üçin taýynlyk görýärkä, Awstraliýaly alymlar topary MCBP burnunyň irki prototipini üýtgedip, Beýik Barýer Reefinde synagdan geçirdiler. Awstraliýa 1910-njy ýyldan bäri 1,4 ° C ýylylygy başdan geçirdi we dünýädäki ortaça 1,1 ° -dan ýokary boldy. C we Uly Barýer rif, ummanyň gyzmagy sebäpli merjenleriniň ýarysyndan gowragyny ýitirdi.
Bulut ýagtylygy riflere we olaryň ýaşaýjylaryna belli bir derejede goldaw berip biler. Muňa ýetmek üçin Günorta Haç uniwersitetiniň in engineeringenerçilik okeanografy Daniel Harrison we onuň topary, ummandan suw çykarmak üçin turbinalar bilen gözleg gämisini ýerleşdirdiler. Gar topuna meňzeş, turbina suw çykarýar we 320 burun arkaly trillionlarça kiçijik damjalary partladýar. Damjalar howada gurap, teoretiki taýdan pes derejeli stratokumulus bulutlary bilen garyşýan duzly şorlary galdyrýar.
Toparyň 2020-nji we 2021-nji ýylyň martynda koral-düşünjeli synaglar - Awstraliýanyň tomsunyň ahyrynda merjenleriň agarmak howpy abanýan mahaly - bulut örtügini düýpgöter üýtgetmek üçin gaty azdy. Şu wagta çenli Harrison tizligine haýran galdy. Duzly tüsse asmana siňip gitdi. Onuň topary, erginiň hereketini kartalaşdyrmak üçin 500 metre çenli lidar gurallary bilen enjamlaşdyrylan pilotsyz uçarlary uçdy. Bu ýyl bir uçar, 500 metrden gowrak bulutdaky reaksiýa baha bermek üçin galan birnäçe metri gurşap alar.
Topar, şeýle hem ikinji gözleg gämisinde howa nusgalaryny we merjen gaýalarynda we kenarda howa stansiýalaryny ulanar, bölejikleriň we bulutlaryň öz modellerini gowulandyrmak üçin tebigy ýagdaýda garyşýandygyny öwrenmek üçin. islenýän we garaşylmadyk ýagdaýda okeana täsir edip biler "-diýdi.
Garrisonyň topary tarapyndan geçirilen modellere görä, rifiň üstündäki ýagtylygy takmynan 6% azaltmak, Uly Barýer rifiniň orta tekjesindäki rifleriň temperaturasyny 0,6 ° C ekwiwalentine çenli azaldar. Hemmesini ýapmak üçin tehnologiýany ulaltmak. rifler - Uly Barýer rif 2300 kilometre barabar 2900-den gowrak aýratyn riflerden ybaratdyr, bu maddy-tehniki taýdan kyn bolar diýip Harrison aýtdy, sebäbi garaşylýan ýokary tolkunlardan birnäçe aýlap 800 töweregi pürküji stansiýasynyň işlemegini talap eder. Uly barýer rif kosmosdan görünip bilýän gaty uludyr, ýöne Eartheriň ýüzüniň bary-ýogy 0.07% -ini öz içine alýar. Garrison has gowy düşünilmeli bu täze çemeleşme üçin töwekgelçilikleriň bardygyny boýun aldy. Bulutlary bozup ýa-da ýerli üýtgedip biljek bulut ýagtylygy. howa we ýagyş nagyşlary, bulut ekişinde-de uly alada döredýär. Bu, uçarlary ýa-da pilotsyz uçarlary, ýagyş öndürmek üçin bulutlara elektrik zarýadlaryny ýa-da kümüş ýod ýaly himiki serişdeleri goşmagy öz içine alýan usul. Birleşen Arap Emirlikleri we Hytaý ýylylygy çözmek üçin tehnologiýa bilen synag geçirdiler. ýa-da howanyň hapalanmagy. suchöne şeýle çäreler gaty jedelli - köpler olary gaty howply hasaplaýarlar. Bulut ekiş we ýagtylandyrmak "geoineringenerçilik" çäreleriniň hataryndadyr. Tankytçylar munuň gaty töwekgelçilikdigini ýa-da zyňyndylary azaltmakdan daşlaşdyrýandygyny aýdýarlar.
2015-nji ýylda fizik Pýerhumbert howanyň gatyşmagy, syýasy we dolandyryş meselelerine duýduryş bermek boýunça Milli gözleg geňeşiniň hasabatyny bilelikde ýazdy. 20öne 2021-nji ýylyň mart aýynda neşir edilen akademiýanyň täze hasabaty geoineringenerçilik meselesinde has goldaw berdi we ABŞ hökümetine maslahat berdi gözleg üçin 200 million dollar maýa goýuň. Pierrehumbert ummanyň buludyny ýagtylandyrýan gözlegleri gutlady, ýöne dowam edýän gözleg taslamasynyň çäginde işlenip düzülen pürküji enjamlary bilen baglanyşykly kynçylyk tapdy. Tehnologiýa elinden çykyp biler "-diýdi. Alymlar munuň zyňyndylaryň ornuny tutmaýandygyny aýtdy. gözegçilik, karar berýänler bolmaz "-diýdi.Awstraliýa hökümeti klimat krizisine garşy hereketsizligi we kömür bilen işleýän elektrik energiýasyna garaşlylygy, ummanyň bulutlarynyň ýagtylýandygyny görýär. 2020-nji ýylyň aprelinde Uly Barýer rifini dikeltmek üçin 300 million dollarlyk maksatnama başlady - bu maliýeleşdirme Gözleg, tehnologiýany ösdürmek we okeanyň bulutlaryny ýagtyltmak ýaly 30-dan gowrak çäräni synagdan geçirmek. Zun Zengliang ýaly ummasyz maýa goýum çäreleri henizem jedelli. Daşky gurşaw toparlary munuň ekologiki töwekgelçilik döredip biljekdigini we parnik gazlarynyň zyňyndylaryny çäklendirmek üçin edilýän tagallalardan daşlaşdyryp biljekdigini öňe sürýärler.
Cloudöne buludyň ýagtylandyrylmagy täsirli bolsa-da, Harrison Uly Barýer rifini tygşytlamak üçin uzak möhletli çözgüt bolar öýdemok. "Bulagtylandyryjy bulutlar diňe çäkli sowadyş getirip biler" we klimat krizisiniň hasam erbetleşmegi mümkin. Islendik bir ýagtylygyň täsiri basym ýeňiler. Munuň ýerine Garrison, ýurtlaryň zyňyndylaryny azaldýan wagty satyn almakdygyny aýdýar. "Merjen gaýalaryny tygşytlamak üçin zyňyndylary tiz azaldyp bileris diýip umyt etmek gaty giç."
2050-nji ýyla çenli arassa nol zyňyndylaryny gazanmak dünýä derejesinde innowasion çözgütleri talap eder. Wired, Rolex Forever Planet başlangyjy bilen hyzmatdaşlykda, iň möhüm ekologiýa meselelerimiziň käbirini çözmek üçin işleýän şahsyýetlere we jemgyýetlere ünsi çekýär. Rolex bilen hyzmatdaşlyk, ýöne ähli mazmun redaksiýa taýdan garaşsyz. Has giňişleýin öwreniň.